Tarih

Aralıkçılar (Dekabrist) İsyanı Nedir?

Aralıkçılar İsyanı nedir, tarihteki önemi ve sonuçları nelerdir? Daha önceki yazılarımızda çeşitli isyanlardan, isyanların sebepleri ve sonuçlarından söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”Aralıkçılar İsyanı”ndan söz edeceğiz.

Aralıkçılar İsyanı

Dekabrist İsyanı veya Aralıkçılar İsyanı olarak da bilinen olay, İmparatorluk Rusya’sında 14 Aralık 1825 tarihinde çıkan askeri bir başkaldırıdır. Ordudaki bazı subayların önderlik ettiği 3000’den fazla askeri, I. Nikolay’ın ağabeyi Konstantin yerine tahta geçmesini istemesi nedeniyle isyana kalkışmasından dolayı başlamıştır. İsyanın Aralık ayı içerisinde gerçekleşmesinden dolayı bu isyana ”Aralıkçılar İsyanı” adı verilmiştir. İsyan, Çar I. Nikolay tarafından kanlı bir biçimde bastırıldı ve ordudaki asi asker ve subaylar Sibirya’ya sürüldü. Aralıkçılar İsyanı veya Dekabrist İsyanı olarak da bilinen bu isyan bazı Rus askerlerinin temsili demokrasi getirmek üzere ayaklanması ile başlamış ve isyan Sankt-Peterburg’daki Senato Meydanı’nında yaşanmıştır.

İsyanın Perde Arkası ve Gelişimi

Çar I. Aleksandr’ın ölümünden sonra asiller tahtın yeni varisi olarak çarın büyük oğlu olan Konstantin’i seçti ancak Konstantin tahta geçmek istemedi. Onun yerine tahta kardeşi I. Nikolay geçti. 3000 asker ile subaylar, I. Nikolay’a sadakat yemini etmek için Senato Meydanı’nda toplandılar ancak bazı askerler çara sadakat yemini etmek istemeyince asiler ile çara bağlı askerler arasında çatışma çıktı. Asiler, Sankt Petersburg’daki ordunun da kendi saflarında yer alacağını tahmin ettiler ancak bu tahminlerinde yanıldılar. Asilerin en rütbeli 2 subayı olan Prens Trubetskoy ve Albay Bulatov’un da çatışma alanından kaçmasıyla yerlerine yetkili olarak Prens Eugene Obolensky geçti.

I. Nikolay ile asi askerler arasında çıkan çatışma yaklaşık 6 saat sürdü. Çar, süvari birliklerini kullanmak istemiş ancak atların buzda kayıp düşmesi ile plan başarısız olmuştu. Çatışmanın sonlarına doğru top alaylarının ateşlenmesi ile asilerin direnci kırılmış ve Senato Meydanı’ndan kuzeye doğru kaçmaya başlamışlardı. Kuzeyde Neva Nehri üzerinde toparlanıp saldırıya geçmeyi planlayan asiler, çara bağlı topçu alayının atışları sonucu buzların kırılmasıyla suya düşmüş ve ordunun büyük bir kısmı donarak ölmüştür.

İsyanın Sonucu

Sağ kalan 5 asi lider idam edilmiş, kalan asiler ise Sibirya ve Uzak Doğu’ya sürgüne gönderilmiştir. Liderlerin idam edilmesi sırasında ipler kopmuş, normalde Rus geleneklerine göre idam edilecek kişinin ipinin kopması halinde canı bağışlanır ve serbest bırakılırdı, anacak I. Nikolay adedi bozarak ölüm emrini yinelemiş, yeni ip getirterek asilerin idam edilmesini sağlamıştır.

1825 yılından 1855 yılına kadar tahtta kalan I. Nikolay’dan sonra yerine II. Aleksandr, tahta geçtikten sonra asilerin batıya tekrar dönemlerinin yolunu açmış ancak çoğu geri dönmemiştir. Dönenler ise 1861 yılında yapılan reformların etkisi ile dönmüştür.

One thought on “Aralıkçılar (Dekabrist) İsyanı Nedir?

  • tozlumikrofon

    kaynak olarak gösterirseniz evet.

    Yanıtla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.