Aynı Nehirde İki Kez Yıkanılmaz Ne Demek?
Sözün kime ait olduğu çok tartışılsa da kime ait olduğundan çok anlamıyla felsefi boyutları çoktan aşmış, retorik: Aynı nehirde iki kez yıkanmaz. Nedir? Bize ne anlatmak istemektedir? Aynı Nehirde İki Kez Yıkanılmaz Ne Demek?
Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz sözünde anlatılmak istenen temel konu: Döngüdür. Döngü, hiçbir zaman bitmeyecek olan devinim ve hareket. Dünyadaki, insanlardaki, yer ve gökyüzündeki, kısaca her andaki değişikliğin hiçbir zaman bitmeyecek ve kesilmeyecek olduğunu ifade eder. Hız ve değişimin insan ve evren için kaçınılmaz olduğu bu sözle artık neredeyse ”çerçevelenmiştir.”
”Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” sözünü doğrular biçimde ”Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz” sözü de aynı konuyu el almaktadır.
Nehir değişir, nehirde yıkanan kişi de değişir. Kişinin aynı kişilikte yıkandığı nehirde yıkanması mümkün değildir. Zira nehir de kendisi de değişmiştir.
”Değişmeyen tek şey değişimdir” ve ”Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz” sözleri ”değişim” ve evrendeki devinim ve hareketlilik üzerine söylenen en anlamlı ve en felsefi sözlerden. Zira insan ve evren mili saniye dahi dursa yok olacak ve sonsuza kadar kaybolacaktır.
Herakleitos‘un söylemiş olduğu çoğu kaynakta bilinen bu söz ayrıca ”diyalektik materyalizm”in de özünü oluşturan bir sözdür.
Herakleitos, nehir örneği vererek aslında doğanın, yıkanmak örneği vererek de insanın daima gelişim ya da değişim içinde olduğunu belirtmek istemiştir. Nehir ve yıkanmak terimlerinin ilişkisi de budur. Zira nehir, akan ve sürekli kendisini yenileyen bir şey.
