Fredric Jameson Görüşleri Nelerdir?

Fredric Jameson 1934 yılında ABD’de dünyaya gelmiş bir edebiyat eleştirmenidir. Bu eleştirmenliği yalnızca edebiyat alanıyla sınırlı kalmayıp, sosyoloji alanına da yansımıştır. Kendisi daha çok bir postmodernist teorisyen olarak bilinmesine rağmen aslında postmodern düşüncenin yadsımasına yönelik bir yaklaşımı vardır. Bu anlamda Jameson’un postmodernizme yönelik yaklaşımı Baoudrillard, Lyotard ve Deleueze’nin düşüncesinden farklıdır. Jameson, postmodernizmi kapitalist düşünce çerçevesinde değerlendirmiş ve bu değerlendirmeyi de Marksist kuram ile bütünleştirmiştir (Sarup, 1995: 55). Jameson, kapitalizmin tarihsel süreç içinde yeni biçimlerinin ortaya çıktığını ve bu durumun da toplumsal gelişme olgusunda yeni evreleri meydana getirdiğini belirtir.

Bu anlamda eğer postmodernizm açıklanacaksa kapitalizmin bu yeni biçimlerinin araştırılması ve incelenmesi gerektiğini söyler. Kapitalist sistemde meydana gelen bu gelişme aşaması içinde bulunduğu toplumun tarihsel ve kültürel koşullarını yansıtmaktadır. Bu koşullar toplum tarafından evrenselleştirilir, postmodernizm de bu noktada evrensel bir özellik kazanır. Jameson, kapitalizmden sonra kültürün de bu süreçte değişen bir olgu haline geldiğini belirtmektedir. Kültür, kapitalist sistem içinde metaya dönüşen bir olgu haline gelmektedir. Bu noktada modernizm, bu metalaşma sürecini eleştirirken postmodernizm ise bu metalaşmanın tüketimine karşılık gelmektedir (Jameson, 2004: 13).

Kaynakça

• Sarup, M. (1995). Postyapısalcılık ve Postmodernizm, Çev. A. Baki Güçlü, Ark Yayınları, Ankara.
• Jameson, F. (2004). Biricik Modernite, Çev. Sami Oğuz, Epos Yayınları, İstanbul.