Siyaset

Haydut Devlet(ler) Nedir? Kimlerdir?

Haydut devlet, kural ve hukuk tanımayan devlet, ya da terörist devlet. Uluslararası sistemin düzenli işleyişinin aksamasına, belirli bir düzen ve sistem içinde hareket etmeyen ve böylece reaksiyonları önceden tahmin edilemeyen, terörü kendi iç siyasetinde kullanan ve terörizme destek veren, aynı zamanda kitle imha silahlarını kullanmakta sakınca görmeyen devletleri tabir etmede kullanılan bir terimdir.

Haydut Devlet Kavramının Ortaya Çıkışı

Uluslararası toplumun 11 Eylül sonrasında verdiği tüm desteğe rağmen ABD’nin dış politikasında ”tek taraflılık” (unilateralism) giderek daha da belirgin hale gelmişti. Zaten Kyoto Protokolü ve Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi oluşumlardan çekilme kararını açıklamış olan Bush yönetimi, Afganistan Savaşı’ndan sonra ise 1972’de imzalanan ve dünyadaki nükleer silah dengesinin temelini oluşturan Anti Balistik Füze (ABM)anlaşmasından çekilme kararı almış ve Eylül 2002’de açıklanan Ulusal Güvenlik Belgesi‘yle ABD’ye yönelik muhtemel bir tehdidin henüz gerçekleşmeden ortadan kaldırılmasını öngören ”önleyici müdahale” doktrini ilan edilmiştir. Bush ayrıca daha önce ”haydut devletler” kategorisinde değerlendirilen Irak, İran ve Kuzey Kore’nin bir ”şer ekseni” oluşturduğu iddiasını gündeme getirmiştir.

 

Haydut devlet kavramının ortaya çıkmasındaki en büyük etken 11 Eylül Saldırılarıdır. Bu saldırılardan sonra ABD yönetimi dış politikada daha saldırgan politikalar izlemeye başlamış ve ilerleyen süreçlerde bu politikalarını uygulama alanları da bulmuştur. Şer ekseni, tabirinin ise ”haydut devlet” kavramını desteklediğini söyleyebiliriz. Zira ”şer ekseni” söyleminin ilk hedefi 1990’lar boyunca ABD’nin Ortadoğu’daki çıkarlarına karşı tehdit olarak görülen Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak olmuştur. Önce Irak’ın El-Kaide’ye destek verdiğini ve kitle imha silahlarına sahip olduğunu öne sürerek BM Güvenlik Konseyi’ni bu ülkeye karşı bir askeri müdahalede bulunmaya ikna etmeye çalışan Bush yönetimi, bu girişimlerden sonuç alamayınca 20 Mart 2003’te ”Gönüllüler Koalisyonu” olarak adlandırılan bir grup ülkeyle beraber Irak’ı işgale başlamıştır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.