Osmanlı Devleti’nde Taşra Sistemi Nasıldır? Taşra Teşkilatı Hakkında Bilgi

İstanbul’un devletin yönetim merkezi kabul edildiği Osmanlı Devleti’ne başkentin dışında yer alan tüm topraklar için “taşra” tabiri kullanılmıştır. Osmanlı Devleti’nde taşrayı kontrol altına almak ve ülke yönetimi kolaylaştırmak amacıyla birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan biri de taşra yapısıdır. Osmanlı Devleti’nde taşra yapısı nedir?

Salyaneli (Yıllıklı) Eyaletler

Tımar sisteminin uygulanmayıp İltizam sisteminin uygulandığı eyaletlere verilen isimdir. Salyaneli yani yıllıklı eyaletler ise şunlardır:

1-) Mısır
2-) Habeş
3-) Yemen
4-) Tunus
5-) Cezayir
6-) Trablusgarp
7-) Bağdat

Salyanesiz (Yıllıksız) Eyaletler

Tımar Sisteminin uygulandığı eyaletlere verilen isimdir. Toprakları has, zeamet ve tımar olarak üçe ayrılmıştır. Tahrir defterlerinin tutulması, tımarların denetlenmesi gibi konular bu eyaletlerde merkeze bağlılığı kuvvetlendirirdi. Bu Eyaletler ise şunlardır:

1-) Rumeli
2-) Budin
3-) Bosna
4-) Anadolu
5-) Karaman
6-) Sivas
7-) Musul
😎 Erzurum

İmtiyazlı Hükümetler

Bu taşra yapısında iç işlerinde tamamen serbest; dış işlerinde ise Osmanlı Devleti’ne bağlı olan bir oluşum görüyoruz. Bu yönetim biçiminde yöneticileri bizzat padişah atardı.

İmtiyazlı hükümetler, yıllık vergilerini ödemelerinin yanı sıra ihtiyaç duyulması halinde Osmanlı Devleti’ne savaş sırasında asker de gönderirlerdi. Örneğin Hicaz Bölgesi kutsal bir yer olduğundan dolayı özel bir yönetime tabiiydi. Bu bölgeden vergi alınmaz ve bölgeden asker toplanmazdı.

İmtiyazlı hükümetler yapısında bulunan idarecilere “Han”, “Emir”, “Şerif”, “Voyvoda” gibi isimler verilmiştir. Bu bölgelere örnek olarak aşağıdaki eyaletleri gösterebiliriz:

1-) Hicaz
2-) Kırım
3-) Erdel
4-) Eflak ve
5-) Boğdan

Osmanlı Devletinde “taşra” sistemi, kısaca bu şekildedir.