İnelastik ve Elastik Talep Nedir?

İnelastik ve Elastik kavramları, İktisadi İdari Bilimler Fakültesinin genellikle 1. ve 2. sınıflarında öğrencilerin duymaktan sıkıldığı, bıktığı ve usandığı kelime olmakla birlikte vize ve final arefelerinde “hangisi inelastik oluyordu lan” sorusunu sordurtan iki kelimedir. Peki İnelastik ve Elastik nedir? Neye denir? İnelastik ve Elastik nasıl hafızadan çıkmayacak şekilde kodlanır?

İnelastik Nedir?

İnelastik, esnek olmayan anlamına gelir; dilimize İngilizceden geçmiştir. İnelastik talep ise bir malın fiyatındaki yüzde düşüş ve inişlere talebin tepki vermemesi, artış göstermesi ya da çok çok az tepki göstermesine denir. Örneğin bir malın fiyatında %10 artış yapan bir firmanın aynı ürününe;

1. %3 talep artışı
2. Durağan
3. %3 talep azalışı

Tepkileri veren bir müşteriler, ürün için “inelastik” tanımını oluşturur. İnelastik talep bir anlamda Veblen mal olarak sayılabilir. Her Veblen Mal, İnelastik sayılabilirken her inelastik talep Veblen Mal olarak sayılmaz.

Elastik Ne Demek?

İnelastik talebin tam zıttı olan Elastik talepte müşterilerin eğilimi, önemlidir. Bir markanın herhangi bir ürününe karşı uyguladığı fiyat artışı karşısında müşterilerin reaksiyon göstermesi, Elastik talep olarak tanımlanır.

Örneğin Starbucks, filtre kahve fiyatını 8 TL’den 10 TL’ye çıkardığında müşterilerin talepte %30 düşüş göstermesi Elastik talep çerçevesinde değerlendirilebilir.

Elastik talep, müşterilerin tepkisi demektir. Müşteriler, marka veya şirketin fiyat yükselişlerine negatif yönde tepkide bulunmaları, Elastik talebi ortaya çıkarmıştır.

Normal olan ise budur. Talep kanununa göre bir ürünün fiyatı arttıkça talep azalır. Talep kanunun ise iki istisnası vardır;

1. Veblen Etkisi
2. Giffen Paradoksu

Günümüzde pek çok üründe İnelastik talebin izlerini görmek mümkün. Ürünler, insanların ihtiyaçlarına göre değil çevresine göre değişiyor.

Snob Etkisi Nedir?

 

Tüketim toplumunun giderek artan ihtiyaçları çerçevesinde insanlar, ihtiyaçları dışında ekonomisini tutmak ve korumakta zorlanıyor. Bunun yanı sıra artan ve adeta altın çağını yaşayan reklam sektörünün de etkisiyle ihtiyaçların analizi “rasyonel” bir çerçevede değerlendirilmiyor.

Daha önceki yazılarımızda “Snob Etkisi’nden” bahsetmiştik. Snob Etkisi ya da başka bir ifadeyle züppe etkisi. İnsanların ekonomileri ve ihtiyaçları dışında başka ürünlere sırf statü gereği  ilgi duymaları, satın almaları ve tüketmeleri, toplumda pek çok sorunu meydana getirmiş durumda.

 

Tüketim çılgınlığı, günümüzün en önemli sorunlarından biri. Bunu, israf gibi pek çok önemli sorun da izliyor.