Kendine Yapılmasını İstemediğin Bir Şeyi Bir Başkasına Yapma

Kendine yapılmasını istemediğin şeyi başkasına yapma. Çoğu insan için hayat felsefesi olması gereken muhteşem söz. İnsanın kendisine yapılmasını istemediği bir şeyi başkasına yapması, kendisine bir ihanettir. Bu kabul edilemez gerçek, insanlar tarafından çoğu zaman çiğnenen bir kural olmuştur. Öyle ki kişi, bir durumu kendisi yaşasa tepki gösterecek ama aynı durumu bir başkasına yaptığı zaman aynı vicdan içinde olmayacak. Çünkü söz konusu durumdan etkilenecek kişi kendisi değil O’dur. Mevzubahis kişi O olunca işler değişiyor, insanlar kendi çizgilerini aşabiliyor. 

Örneğin evde kalan bir öğrenci, yanına bir başka öğrenciyi ev arkadaşı olarak arıyor. Bulduğu yeni ev arkadaşına ise kira bedelini normalden fazla söylüyor. Kendine göre nedeni, evi kendisinin bulması ve eve masraf yapması. Şimdi, kim ister bir eve normalinden fazla kira vermeyi? Şark kurnazlığı yapan kişi aynı durum başına geldiğinde ses çıkarmayacak mı? Elbetteki çıkartacak ama bu senaryoda etkilenen kişi kendisi olmadığından olaya göz yumacak, kendi vermesi gereken parayı yeni ev arkadaşına ödettirecek. Etik mi? Değil. Gerekçe makul mu? Hayır. Bu olayı nasıl meşru kılabiliriz? 

Eğer ev arkadaşı arayan kişi, eve çıkacak olan kişiye kendine göre mantıklı bulduğu sebepleri anlatır ve kendisinden daha fazla kira vermesini ister ve o kişi de bunu kabul ederse hak yenmemiş olur. 

Bunun gibi pek çok örnek daha verilebilir. Fakat işin özü budur. Kendine yapılmasını istemediğin şeyi başkasına yapma. Yapma çünkü bir başka zaman kendi başına böyle bir şey geldiğinde zamanında kendinin de bir başkasına aynı şeyi yaptığını hatırlayacak ve söz söyleme haklılığını kendinde göremeyeceksin. 

Bu felsefeyi daha çok ticaretin/paranın işin içine girdiği zaman anlıyoruz. Siz bir başkasından hasar kaydı bulunan bir araç almak ister misiniz? Veya boyalı bir otomobil satın almayı tercih eder misiniz? Bu gibi durumları ifade etmek için kullanılan bir söz vardır coğrafyamızda: Şark kurnazlığı.

Kişi, kendisine yapılmasını istemediği bir şeyi başkasına yapmamalı. Etik olmayan bu davranışla bir gün siz de karşı karşıya gelebilirsiniz. Burada her  şeyden önce vicdan muhasebesini iyi yapmak gerekiyor. Senle benim; onla bizim aramızdaki fark okuduğumuz okullarda veya aldığımız paralarda değil; ne kadar vicdan sahibi olduğumuzla ilgili bir durumdur.