Osmanlı Tarihi

Berlin Antlaşması Nedir? Önemi ve Maddeleri Nelerdir?

İngiltere’nin ilk kes Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma politikasından vazgeçtiği savaş olan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, diğer bir ismiyle 93 Harbi, Rusların Batı’da Çatalca’ya; Doğuda Erzurum’a kadar ilerlemesi sonucunda Osmanlı Devleti’nin barış istemesi ile Ayastefanos anlaşması imzalanarak son bulmuş, Osmanlı Devleti’nin imzaladığı en ağır şartlı anlaşmalardan biri olmuştur. Antlaşmanın oldukça ağır şartlar içermesi neticesinde İngiltere ve Fransa olaya dahil olarak Almanya’nın başkenti Berlin’de bir konferans düzenlenmiş, konferansın sonucunda da Berlin Antlaşması imzalanmıştır.

Peki Berlin Antlaşması nedir? Berlin Antlaşmasının özellikleri nelerdir? Berlin Antlaşmasının önemi ve maddeleri nedir?

Daha önceki yazılarımızda çeşitli antlaşmalardan ve Osmanlı Devleti tarihinde meydana gelen siyasi ve askeri olaylardan bahsetmiştik. Bu yazımızda ise kısaca Berlin Antlaşması’ndan bahsedeceğiz.

Berlin Antlaşması Nedir?

Rusya’nın Balkanlar’da güç sahibi olmasından rahatsız olan ve bunu kendi siyasi ve ekonomik amaçları için bir tehdit olarak gören İngiltere ile Fransa’nın başını çektiği Avrupa ülkeleri, Almanya’nın başkenti Berlin’de bir konferans düzenlediler.

Sadece İngiltere ve Fransa değil, aynı zamanda Almanya ve Avusturya da Rusya’nın Balkanlar’da güç sahibi olmasını istemiyordu.

Berlin’de düzenlenen konferansa Osmanlı Devleti, Rusya, Avusturya, Fransa, İtalya ve Almanya katıldı.

Bu konferans öncesinde İngiltere, Ayestafanos Antlaşmasının şartlarının hafifletilmesi konusunda Osmanlı Devletine bir teklif götürmüş ve Osmanlı Devleti bu teklifi kabul etmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda Berlin Antlaşması kabul edilmiştir. Antlaşma, toplamda 60’dan fazla maddeden oluşmaktadır. Önemli maddeleri ise şöyledir:

  1. Bulgaristan üç ayrı bölgeye ayrılacak; Bulgaristan Osmanlı Devleti’ne bağlı bir prenslik olacak, Doğu Rumeli özerk olacak ve Makedonya ıslahat yapılmak ön koşulu ile Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktı.
  2. Sırbistan, Romanya ve Karadağ ise bağımsız olacaktır. (Sırplar, 1812 Bükreş Abtlaşması ile imtiyaz elde etmiş, Edirne Antlaşması ile özerk olmuştu)
  3. Kars, Ardahan ve Batum bölgeleri Rusya’ya bırakılacak; Doğubeyazıt ise Osmanlı’da kalacaktı.
  4. Bosna-Hersek, Osmanlı toprağı olarak kabul edilecek fakat yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakılacak.
  5. Girit’li Rumların ve Ermenilerin olduğu yerlerde birtakım ıslahatlar yapılacak. (Osmanlı Devleti, 1868’de Girit’te birtakım reformlar yapmış fakat Rumlar, bu hakları daha da genişletmek istemişlerdir)

Not: Ayastefanos Antlaşması‘nın Ermenilerle ilgili olan 16. maddesi, Berlin Antlaşmasının 61. maddesi olarak yer almıştır. Böylece Ermeni meselesi uluslararası bir boyut kazanmış; Avrupalı devletlerin Türk-Ermeni ilişkilerine ”müdahale hakkı” doğmuştur.

Berlin Antlaşmasından sonra Osmanlı Devleti (yeşil bölge)

1533 İstanbul Antlaşması

1606 Zitvatorok Antlaşması

1699 Karlofça Antlaşması

1718 Pasarofça Antlaşması

1774 Küçük Kaynarca Antlaşması

1800 El Ariş Antlaşması

1812 Bükreş Antlaşması

1829 Edirne Antlaşması

1833 Kütahya Antlaşması

1833 Hünkar İskelesi Antlaşması

1838 Balta Limanı Antlaşması

1856 Paris Antlaşması 

1878 Berlin Antlaşması

1909 Racconigi Anlaşması

1912 Uşi Antlaşması

1925 Locarno Antlaşması

Sykes-Picot Antlaşması

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.