Espiyonaj Nedir?

Fransızca casus, gözetçi anlamına gelen “espiyon” ve yapılan iş anlamındaki “age” kelimesinin birleşimiyle ortaya çıkan espionage kelimesi, dilimize “espiyonaj” olarak geçmiştir.

Casusluk, gözetmek ve dinlemek anlamlarına gelen espiyonaj bir gayrinizami harp ve asimetrik savaş biçimidir.

Gizli bilgi toplama, düşmanların içine sızarak bilgi akışı sağlama gibi faaliyetlerle söz konusu düşmanı içeriden yıkmak olarak da tabir edilebilir.

İspanya İç Savaşı’nda faşist Franco’nun yakın adamlarından ve ordunun ileri gelenlerinden General Emilio Mola‘nın Madrid’i 1937’de dört bir yanından kuşattığı esnada bölgede görev yapmakta olan gazetecilerin “kuşatma ne zaman bitecek” sorusuna “şehri dört koldan kuşattık, beşinci kolumuz da şehirde; çok süreceğini sanmıyorum” diyerek siyaset terimine kazandırdığı beşinci kolun bir türü olan Espiyonaj, istihbarat birimlerinin sıkça kullandığı bir bilgi alma türüdür.

Kontrespiyonaj ise bir ülkede casusluk yapan ve bilgi toplayan ajanların o ülkenin istihbarat birimleri tarafından dinlenmesi veya takibe alınmasıdır.

Espiyonaj günümüzdeki tüm modern istihbarat birimleri ve tarihteki bilgi alma teşkilatları tarafından sıkça kullanılan bir haber alma yöntemidir.

Cengiz Han, kale kuşatmaları öncesinde alınacak olan kaleye casuslarını gönderir, kalenin zayıf noktalarını, iç yapısını ve muhtemel tehditlerini öğrendikten sonra kale kuşatmasını başlatırdı.

Tarihte bilinen ilk sistemli haber alma teşkilatı ise Ağlebiler tarafından keşfedilen “ateş telgrafı“dır. Bir tür posta teşkilatı olan bu sistemde civardaki yüksek tepelerin üstüne konumlanan, düşmanı fark eden birliklerin ateş yakması sonucu anlık iletişim sağlanıyor ve düşmandan oldukça hızlı haber alınabiliyordu.