1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması Nedir? Önemi ve Maddeleri Nelerdir?
Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’nde en çok mücadele verdiği ve savaştığı devlet İran’dır. Devletin arayış yıllarında İran ile mücadeleler artmış ve özellikle Duraklama Dönemi’nin ilk yarım döneminde iki devlet arasında pek çok savaş meydana gelmiştir. 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması’na kadar Osmanlı Devleri ile İran arasında 3 savaş gerçekleşmiştir. Bu savaşlar; 1577-1590 Savaşları, 1603-1612 Savaşları ve 1614-1618 Savaşları’dır.Bu savaşlarda Osmanlı Devleti İran’a karşı üstünlük kurmuş ancak Nasuhpaşa Antlaşması‘nda doğuda ilk kez toprak kaybetmiştir. Daha önceki yazılarımızda Osmanlı Devleti’nin imzalamış olduğu çeşitli antlaşmalardan söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması’ndan söz edeceğiz.
Revan Seferi (1635) ve Bağdat Seferi (1638)
Osmanlı Devleti’nin Bağdat muhafızı Bekir Subaşı, 1623 yılında devlete karşı ayaklandı. Osmanlı Devleti’nin kendisine karşı bir sefer düzenleyeceği haberini alan Bekir Subaşı, Safevi hükümdarı I. Abbas’a başvurarak Bağdat Valiliği‘nin kendisine verilmesi koşuluyla Safeviler’e tabi olacağını belirtmiştir.
Bunun üzerine harekete geçen İran ordusu, 1624 yılında Bağdat’ı ele geçirdi. Osmanlı Devleti İran’ın bu hamlesine karşı olarak düzenlediği 1624-1625 saldırıları başarısız oldu. Daha sonra Sadrazam Hüsrev Paşa‘nın 1630-1631 tarihlerindeki seferleri de başarısızlıkla sonuçlandı.
İran seferlerinde alınan başarısız sonuçların ardından ordu yönetimine IV. Murat geçti. 1635 yılında çıktığı Revan Seferi ile Ahıska ve Revan’ı aldı. 1638-1639 Bağdat Seferi ile İran’dan Bağdat’ı geri aldı ve ”Bağdat Fatih’i” unvanını aldı. Savaşların sonunda iki devlet arasında 1639 yılında Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı.
1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması
- İki taraf için de savaş son bulacaktır.
- Revan, Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktır.
- Bağdat ve Irak, Osmanlı Devleti’ne bırakılacak.
- İki devletin sınırları hep aynı kalacaktır.
Antlaşmanın Önemi
- Bu antlaşma ile birlikte Türkiye-İran sınırlarını çizmiştir.
Diğer Antlaşmalar
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması
1833 Hünkar İskelesi Antlaşması
1921 Afganistan ile Dostluk ve İşbirliği Antlaşması